Qishda barcha mavsumga mo‘ljallangan shinalarda haydash mumkinmi?
"Og‘ayni, "archa shina"ni qo‘y, muzlagan yo‘lda ham yaxshi yuradi-ku!" — shundaymi?
Ha, barcha mavsumga mo‘ljallangan shinalar haydovchilar orasida, ayniqsa bizning iliq iqlimimizda, ommalashgan tanlov hisoblanadi. Chunki biz ularning yozda ham, qishda ham xavfsiz ilashishni ta’minlay olishiga ishonishga o‘rganib qolganmiz. Biroq savol tug‘iladi: ular chindan ham haqiqiy qishki shinalarning (tishsiz va tishli) o‘rnini qor va muzda bosa oladimi?
Umummavsumiy shinalar bu aslida nima?
Umummavsumiy shinalar ("vsesezonka") yozgi va qishki shinalar o‘rtasidagi murosali yechimdir. Odatda ularga All Season yoki M+S (Mud and Snow) belgisi qo‘yiladi, bu esa ularning mo‘tadil iqlim sharoitida ishlatishga moslashganligini ko‘rsatadi. Bunday sharoitlarda harorat kamdan-kam hollarda 2 °C dan pastga tushadi va 25 °C dan yuqoriga ko‘tarilmaydi. Shuni tushunish muhimki, bu belgilar bunday shinalarga to‘laqonli qishki shina maqomini bermaydi.
Nima uchun umummavsumiy shinalar qishki shinalar o‘rnini bosmaydi?
Qishki shinalar sovuqda egiluvchanligini saqlab qolish uchun yumshoqroq rezinadan, yozgi shinalar esa issiqqa bardosh berish uchun qattiqroq rezinadan tayyorlanadi. Barcha mavsumga mo‘ljallangan shinalar universal tarkibga ega bo‘lsa-da, manfiy haroratlarda qotishga moyil va issiq asfaltda tezroq yeyiladi. Ikkala holatda ham xavfsizlik pasayadi, chunki g‘ildiraklarning yopishqoqligi avtomobilni boshqarish va tormoz yo‘li uzunligiga ta’sir ko‘rsatadi.
Bozorda mavjud bo‘lgan barcha mavsumga mo‘ljallangan shinalarning bir necha turlari
Qishda amaliy samaradorligi
Amalda barcha mavsumga mo‘ljallangan shinalar qishki shinalarga nisbatan yomonroq natija ko‘rsatmoqda. Muz va qorda ularning samaradorligi qishki tishli shinalarga nisbatan 90 foizgacha, tishsiz friksion qishki modellarga nisbatan esa 40 foizgacha past bo‘lishi mumkin. Albatta, "vsesezonka" o‘zining protektori tufayli oddiy yozgi shinalarga qaraganda nam va qorli yo‘l qoplamalariga yaxshiroq ilashadi.
Umummavsumiy shinalar qayerda va qachon foydali bo‘lishi mumkin?
Yil bo‘yi ishlatiladigan shinalar mo‘tadil iqlimli mamlakatlarda qo‘llaniladi. Masalan, qishda qor va past harorat kamdan-kam uchraydigan, yozda esa 30-40 daraja issiq bo‘lmaydigan joylarda. O‘zbekistonning ko‘plab hududlarida, ayniqsa janubida, qor haqiqatan ham kamyob hodisa. Biroq, qor bo‘lmasa ham, qishda harorat −11 darajagacha pasayishi, yozda esa soyada 53 darajagacha ko‘tarilishi mumkin.
Bu esa yil bo‘yi ishlatiladigan shinalarni samarasiz qiladi. Aniqroq aytganda, O‘zbekistonda bu shinalar ko‘proq bahor va kuz fasllari uchun mos keladi. Mavsumiy "oyoq kiyimi" deyish mumkin!
Xulosa
Sovuq qish sharoitida "vsesezonniy" shinalar haqiqiy qishki shinalarga nisbatan ancha samarasiz bo‘ladi. To‘g‘ri, ularni Toshkent kabi yirik shaharlarda ishlatish mumkin, chunki u yerda qor yog‘gandan so‘ng tozalanadi.
Biroq, tog‘larga yoki shaharlararo safarlarga chiqish uchun to‘rt fasl shinalar haqiqiy qishki protektorning o‘rnini bosa olmaydi! Shuning uchun, agar shahringizda harorat muntazam ravishda 7 darajadan pastga tushsa, avtomobilingizni qishki shinalarga almashtirgan ma’qul. Shunday qilish xavfsizroq!
