Gibridni qaysi yoqilg‘iga o‘tkazish foydaliroq: propangami yoki metangami?

Hisob-kitoblar Lixiang L7 misolida o‘tkazildi.

Yaqinda O‘zbekiston butun MDH (va nafaqat) ijtimoiy tarmoqlarida o‘zini yorqin tarzda namoyon etdi — bu yerda ilk bor Li 7 ketma-ket gibrid avtomobili propanga moslashtirildi.

Bu amaliyotning ommaviyligi ortib bormoqda va mamlakatda allaqachon metanga moslashtirilgan Li 7 paydo bo‘ldi. Bu esa qaysi variant foydaliroq, degan savolga qiziqishni kuchaytirmoqda.

Propan bilan yuruvchi mashinadan boshlaymiz. Li 7 rusumli avtomobil 65 litrli ballondagi gaz zaxirasi bilan akkumulyator quvvatini saqlab qolgan holda taxminan 600 kilometr masofani bosib o‘tishi mumkin. To‘liq yonilg‘i quyish 365 000 so‘mni tashkil etadi. Bir kilometr uchun sarflanadigan mablag‘ 608.3 so‘mga teng.

O‘z navbatida, Li 7 metanda 90 litrli ballon bilan jihozlangan bo‘lib, u taxminan 400 km masofani bosib o‘tish imkonini beradi. Gaz yoqilg‘isi uchun sig‘im hajmi kattaroq va masofa qisqaroq bo‘lishiga qaramay, to‘liq yoqilg‘i quyish atigi 70 000 so‘mni tashkil etadi, bu esa metanni ancha foydali qiladi. 1 km narxi 175 so‘mga teng.

Li 7 ni metanga o‘tkazish taxminan 1100 AQSH dollariga yoki 14 050 000 so‘mga tushadi, bunga barcha zarur uskunalar va usta-mutaxassislarning ishlari ham kiradi. O‘rnatish jarayoni ikki kun atrofida davom etadi.

Gibrid avtomobillarni gaz yoqilg‘isiga o‘tkazish hali-hanuz tajriba bosqichida bo‘lib, bunday avtomobillarning dvigatelga zarar yetkazmasdan qanchalik ishonchli va uzoq muddat ishlashi haqida aniq bir fikr bildirish qiyin. Shuni yodda tutish kerakki, gibrid dvigatellar boshqacha tamoyil asosida ishlaydi va ishlab chiqaruvchilar ularni faqat yuqori oktanli benzin bilan to‘ldirishni ko‘zda tutishgan.

Nazariy jihatdan, gazga o‘tkazish tejamkorlikka olib kelishi mumkin, biroq vaqt o‘tishi bilan gaz dvigatelda muammolar keltirib chiqarishi xavfi mavjud. Avtoelon.uz ilgari L9 rusumidagi avtomobilida sayohat qilayotgan haydovchi haqida xabar bergan edi. U Afg‘oniston orqali o‘tayotganda, sifatsiz yoqilg‘i tufayli nosozliklarga duch kelgan. Dvigatel g‘alati ovozlar chiqara boshlagan, keyinchalik esa batareyani umuman zaryadlay olmay qolgan. Dvigatel Toshkentda qismlarga ajratilgan. Nosozlik sabablari haqida batafsil ma’lumot olish uchun bizning maqolamizni o‘qing.

Gibridlarni gazga o‘tkazishning qanchalik ishonchli ekanligi faqat vaqt o‘tishi bilan ma’lum bo‘ladi.

Aytgancha, gibrid avtomobillarni gaz ballon uskunalari bilan jihozlashning zavoddan yechimlari ham uchrab turibdi. Italiyada Kia kompaniyasi rasman Niro krossoverining uch xil yoqilg‘ida yuradigan versiyasini sotuvga chiqardi. Biroq, u yerdagi gibrid yurish tizimi ancha sodda ekanligini hisobga olish lozim.