Lixiang L9 ga yomon benzin to'ldirsangiz nima bo'ladi

"Taqillashni" boshlaydimi? Vixlop trubkasidan tutun chiqadimi? Yo’q, bu ancha jiddiyroq.

Bu yozda blogger Andrey Efimov Lixiang L9 gibridida sayohatga chiqdi. Uning ekspeditsiyasi marshruti qo’shni Afg’oniston orqali o’tdi, u joylar sifatli benzin bilan maqtana olmaydi, ayniqsa viloyatlarda. Bir necha marta benzin to’ldirilgandan so’ng, L9 kapoti ostidagi dvigatel ishga tushishni to’xtatdi.

Mashina Toshkentga, Megawatt kompaniyasiga ta’mirlash uchun olib ketilgan, va shu ma’lumotlarni bildik.

Motor ochilganda, motorda detonatsiya tufayli ishlamay qolgani ma’lum bo’ldi. Videoda ikkita porshenlar qanday shikastlangani ko’rsatilgan. Uchinchi tsilindrda porshen nafaqat yonib ketdi, balki butun bir qismini yo’qotib, yorilib ketdi.

Kam oktanli benzin, masalan, AI-80, faqat quvvat va tezlashuv dinamikasiga salbiy ta’sir qiladi, degan fikr bor. Haydovchi gazni qattiqroq bosganda, mashina go’yo bo’g’ilib, tortib ololmaydi va yoqimsiz taqillagan ovozi paydo bo’ladi. Sekinlashtirish kerak bo’ladi. Va albatta, yonilg’i sifati pastligi tufayli yonilg’i tizimiga tez-tez xizmat ko’rsatish kerakligi haqida tushuncha mavjud: zaslonkalarni tozalash, filtrlarni o’zgartirish. Aslida hammasi jiddiyroq! Ayniqsa, zamonaviy turbo dvigatellarda va undan ham ko’proq Atkinson siklida ishlaydigan gibridlarda.

Past oktanli yoqilg’i yuqori siqish nisbati bo’lgan dvigatelga kirganda, L9 dvigatelida bo’lgani kabi, o’z-o’zidan detonatsiya sodir bo’ladi, ya’ni portlash. Oddiy sharoitlarda yonilg’I svechadan yonadi, lekin past oktanli yoqilg’ida bu silindrning yuqori bosimi tufayli juda erta sodir bo’ladi. Portlashdan kelib chiqadigan bosim birinchi navbatda motorning harakatlanuvchi qismlari va svechasiga tushadi va ortib borayotgan harorat silindr blokini boshi bilan isitadi.

Yana bir holat: Lixiang gibridlarida haydovchi akkumulyatordan quvvat oladigan elektr motorlardan keladi. Benzinli dvigatel generator sifatida ishlatiladi. Va haydovchi emas, balki bortdagi elektronika dvigatel yukini tartibga soladi. Qaysi vaqtda kompyuter motorni yoqadi va qaysi tezlikda, haydovchi gaz pedalini qanday bosishiga umuman bog’liq emas.

Bu o’sha sayohatchining L9 dvigatelida topilgan yagona nosozlik emas. Vaziyatni dvigatel turbinasi og’irlashtirdi, u haddan tashqari qizib ketdi va moyni vpusknoy kollektorga haydab chiqara boshladi. Yonish kamerasiga kiradigan moy motorning ishlashini yomonlashtirdi va agregatni ishdan chiqishiga olib keldi. Turbina haddan tashqari qizib ketishi sababi esa sovutish radiatorlarini ifloslanishi tufayli bo’lgan.

Ko’pgina avtoulov egalari, avvalgi avlod avtomobillarida bo’lgani kabi, past oktanli yoqilg’idan foydalanish orqali sezilarli darajada tejash mumkin deb noto’g’ri hisoblashadi: Jigulidan, Nexia va Lacettigacha. Lekin bunday emas. Li L9 dvigatelida bo’lgani kabi, yuqori siqilish nisbati bo’lgan dvigatellar uchun ham xuddi shunday, BYD gibridlarida konstruksiya va boshqaruvga o’xshash, yuqori oktanli yoqilg’idan foydalanish muhim — zavod kamida AI-95 benzinni tavsiya qiladi. Bu yoqilg’ining muddatidan oldin portlashini oldini oladi — detonatsiya va dvigatelni buzilishidan himoya qiladi. Turbo dvigatelli barcha zamonaviy Chevrolet avtomobillari egalari shu tavsiyaga amal qilishlari muhimdir.

Li L9-da dvigatelni ta’mirlash juda qimmat va ko’p vaqt talab qiladigan bo’lib chiqdi. Egasi uni almashtirishga qaror qildi. Bundan tashqari, qayta tiklangandan so’ng, u zavod talablariga javob berishiga kafolat yo’q. Natijada, gibrid tizim uni "qabul qilmasligi" mumkin va biror narsani qo’lda sozlashga urinishdan foyda qolmaydi — axir, hamma narsa murakkab kompyuter tomonidan boshqariladi.

Aytgancha, yaqinda O‘zbekistonda Lixiang L7 da propan o‘rnatildi. Albatta, bu turdagi yoqilg’i Xitoy Li gibrididagi dvigatelga ham mos kelmaydi va natija Afg’onistondagi sayohatchiga o’xshash bo’lishi mumkin.