ABS nima va u qanday ishlaydi
Bu tizim har bir zamonaviy avtomobilda mavjud.
Anti-lock Braking System favqulodda tormozlash paytida g‘ildiraklarning blokirovkalanishini oldini olishga mo‘ljallangan antiblokirovka tormoz tizimi deb tarjima qilinadi. U haydovchining avtomobilni boshqarish qobiliyatini saqlab qolish va ko‘pchilik yo‘l qoplamalarida tormozlanish masofasini qisqartirishga imkon beradi.
ABS tizimining afzalliklari
- Boshqaruvchanlik. Avtomobil tormozlanish paytida nazorat ostida qoladi.
- Tormozlanish masofasini qisqartirish. Ayniqsa, sirpanchiq yo‘l yuzalarida.
- Burilishlarda tormozlash vaqtida sirpanish xavfini kamaytirish.
ABS ishlash prinsipi
Oddiy tormozlanish. Tormoz pedalini kuchsiz bosganda ABS tizimi faol bo‘lmaydi, tormozlar odatiy tarzda ishlaydi.
Shoshilinch tormozlanish yoki sirpanish. Tormoz keskin bosilganda, shuningdek, g‘ildiraklar sirpanchiq yo‘lda blokirovka bo‘lganda (sirpanib ketganda), ABS ishga tushadi. Bu quyidagicha sodir bo‘ladi:
- Tezlik sensorlari bir yoki bir nechta g‘ildirakning aylanish tezligi keskin pasayganini qayd etadi.
- Tizim g‘ildirakning blokirovka bo‘lganini aniqlaydi va tegishli g‘ildirakning gidravlik tizimidagi bosimni pasaytiradi.
- G‘ildirakning aylanishi va yo‘l bilan ilashishi tiklangandan so‘ng tormozga bosim yana oshadi. Bu jarayon ko‘p marta takrorlanadi (sekundiga 15 martagacha), bu esa tormoz pedalining titrashini his qilishga olib keladi.
Natija
- G‘ildiraklar bloklanmaydi, yo‘l bilan aloqa saqlanib qoladi.
- Haydovchi hatto favqulodda tormozlash paytida ham yo‘nalishni o‘zgartira oladi.
Bilish muhim
- ABS muz yoki qorda bir zumda to‘xtashni kafolatlamaydi. Biroq bunday sharoitda yuqori tezlikka chiqmaslik muhimdir.
- ABS ishga tushganda tormoz pedalining titrab turishi — bu normal holat. Pedalni qo‘yib yubormang, tizim ishlashiga imkon bering.
O‘zbekistonda sovuq va muzlash boshlanmoqda. Agar sizning ABS tizimingiz nosoz bo‘lsa, bu haqda uskunalarpanelidagi ko‘rsatkich xabar beradi. Qattiq sovuqlar boshlanishidan oldin muammoni bartaraf etish tavsiya etiladi. Chunki bu sirpanchiq yo‘lda yo‘l-transport hodisasi va jiddiy oqibatlarning oldini olishga yordam beradi.
