O‘zbekistonda avtomobillarni bojxonadan o‘tkazish qimmatlashdi
Olib kirilayotgan avtomobillarni sertifikatlash narxining oshishi bilan bog‘liq masala.
O‘zbekistonga olib kiriladigan transport vositalarini bojxonada rasmiylashtirishda doimo ularni sertifikatlash talab qilingan. Biroq, 1-noyabrgacha rasmiylashtirish narxi 2.6 million so‘mni (taxminan 200 dollar) tashkil etardi. Endi esa bu narx 9.1 million so‘mga (taxminan 711 dollar) yetdi, ya’ni deyarli 3.5 barobar oshdi.
Bundan tashqari, 1-noyabrdan boshlab Texnik jihatdan tartibga solish agentligining yangi qoidalariga ko‘ra, import qilinadigan avtomobillarning standartlarga muvofiqligini tekshirish jarayoni Pskentdagi avtopoligonda o‘tkazilishi shart. Ilgari bojxona rasmiylashtiruvi uchun zarur bo‘lgan sertifikat bir yilga berilar va vaqtinchalik saqlash omborida (VSO) yuzaki tekshirilar edi. Endi esa avtomobil albatta trassada sinovdan o‘tishi lozim.
Biz Pskentdagi sinov poligoni haqida avval ham yozgan edik. Uning tarixi va majmuaning hozirgi holati to‘g‘risida batafsilroq ma’lumotni mana bu havola orqali olishingiz mumkin.
Importyorlarning dastlabki baholashlariga ko‘ra, ilgari 2-3 kun davom etadigan jarayon, endi sinovlar o‘tkazish uchun yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan navbatlar tufayli bir necha haftaga cho‘zilishi mumkin. Bu, tabiiy ravishda, avtomobilni kutish muddatiga va xaridor uchun oxirgi narxga ta’sir ko‘rsatadi.
Xususiy importni murakkablashtirish choralari 90-yillarning o‘rtalaridan, O‘zbekistonda Asakadagi birinchi Uz-Daewoo avtomobil zavodi ishga tushirilganidan beri qo‘llanib kelinmoqda. O‘sha paytda, albatta, chetdan keltirilgan avtomobillar sinovdan o‘tkazilishi shart emas edi, biroq bojxona rasmiylashtiruvi stavkalari, import qilinayotgan mashinalarga aksiz va yig‘imlar ko‘tarilishni boshladi. Bojxona to‘lovlarining oshirilishi chet eldan avtomobil olib kirishni foydasiz qilib qo‘ydi, bu esa mahalliy ishlab chiqarilgan Daewoo (keyinchalik Chevrolet) avtomobillari sotuvining o‘sishiga turtki bo‘ldi.
Bugun tarix yana takrorlanmoqda. Yaqinda O‘zbekiston elektromobil va gibrid avtomobillarni bojxonadan o‘tkazishda imtiyozlar joriy etdi, natijada mamlakat aholisi bu transport vositalarining afzalliklarini tezda anglab yetdi. Biroq, O‘zbekistonda BYD zavodi ishga tushirilgach, import yana iqtisodiy jihatdan samarasiz bo‘lib qoladi, bu esa mahalliy ishlab chiqarilgan avtomobillarni xarid qilishga undaydi. Ehtimol, kelajakda Chevrolet o‘rnini BYD egallashi mumkin va mamlakat yana yagona avtoparkka hamda avtomobillarni noqulay import qilish sharoitiga qaytishi mumkin.
