O‘zbekiston AI-80 benzindan qachon voz kechadi?

Past oktanli yoqilg‘i sotishni taqiqlash bir necha yilga surildi.

O‘zbekistonda Yevro-4 standartiga javob bermaydigan yoqilg‘i, shu jumladan AI-80 benzinidan foydalanish va sotishni bosqichma-bosqich cheklash boshlanadi. Ammo bu faqat 2028-yildan boshlanadi. Avvalroq, 2025-yilgacha AI-80 butunlay voz kechish rejalashtirilgan edi.

Prezident Shavkat Mirziyoyevning 24-sentyabrda imzolagan qarorida chang bo‘ronlariga qarshi kurashish va mamlakatda havo sifatini yaxshilash bo‘yicha shunday yechim belgilangan.

Eslatib o‘tamiz, MDH davlatlarining bir qismi allaqachon AI-80 benzinini benzin kolonkalarida sotishdan voz kechgan. Rossiya va Qozog‘istonda Normal-80 markali yoqilg‘i asosan karbyuratorli motorlar bilan yuk, qishloq xo‘jaligi va maxsus texnikalarda, shuningdek, elektr generatorlari uchun foydalanish uchun ulgurji partiyalarda sotiladi. Qirg‘iziston va Turkmanistonda ham AI-80 chakana savdosi davom etmoqda.

Detonatsiyaga chidamliligi pastligidan tashqari, Yevro-4 standartidan past bo‘lgan benzinning asosiy kamchiliklaridan biri uning yonishi natijasida zararli moddalar chiqindilari miqdorining yuqoriligi hisoblanadi. Atmosferaga is gazi (CO), uglevodorodlar (HC) va azot oksidlari (NOx) chiqib, atrof-muhit va inson salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Bu moddalar turli xil nafas yo‘llari kasalliklarini, allergik reaksiyalarni keltirib chiqarishi va, ayniqsa, Toshkent singari avtomobillar soni ko‘p bo‘lgan shaharlarda havoning umumiy sifatini sezilarli darajada yomonlashtirishi mumkin. Benzinlarning texnik xususiyatlariga ko‘ra, AI-80 yoqilg‘isi hatto Yevro-3 standartiga ham javob bermaydi.

2023-yil 29-dekabrda Prezident Mirziyoyev Bosh vazir Abdulla Aripovga 2025-yildan AI-80 benzinidan voz kechish masalasi bilan zudlik bilan shug‘ullanishni topshirdi. Biroq, ehtimol, batafsilroq tahlil va joriy vaziyatni hisobga olgandan so‘ng, muddatlar qayta ko‘rib chiqildi.