1-oktyabrdan O‘zbekistonda "chiroyli" avtoraqamlarni sotish jarayoni o‘zgaradi
O‘zbekiston hukumati O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasi (O‘zRTXB) orqali raqamli auksionlarni tugatishga hozirlik ko‘rmoqda.
Biroq davlat avtoraqamlardagi raqamlar va harflar savdosidan voz kechishga tayyor emas. Vazirlar Mahkamasining qaroriga ko‘ra, 1-oktyabrdan boshlab nufuzli belgilarni berish yangi tartibda amalga oshiriladi: sotilmagan kombinatsiyalar toifalarga bo‘linadi, 1-3 toifali raqamlar esa "O‘zavtomotobelgisi" davlat korxonasi tomonidan to‘g‘ridan-to‘g‘ri yagona yuqori to‘lov evaziga sotiladi, uning miqdorini korxonaning o‘zi belgilaydi. Qolgan raqamlar navbat tartibida beriladi.
2026-yil 1-yanvardan O‘zRTXB orqali auksion o‘tkazish amaliyoti butunlay bekor qilinadi. Buning o‘rniga IIV erkin kombinatsiyalarning ochiq ma’lumotlar bazasini ishga tushiradi, undan raqamni mustaqil ravishda tanlash imkoniyati yaratiladi. Ushbu ma’lumotlar bazasi Respublika Yo‘l harakati xavfsizligi xizmatining YHXX rasmiy veb-saytida, YHXX mobil ilovasida, Yagona interaktiv davlat xizmatlari portalida va bo‘limlarning axborot kiosklarida mavjud bo‘ladi.
Harf va raqamlarning buyurtma kombinatsiyalari bilan yangi raqam belgilari jismoniy va yuridik shaxslarga elektron murojaat asosida beriladi. Ishlab chiqarish va topshirish jarayoni ko‘pi bilan 30 daqiqa, chet el avtomobillari va mototransport vositalari uchun esa 14 ish kunigacha davom etadi. Raqamlarni tayyorlash uchun IIV YHXX bo‘linmalarini zarur uskunalar va materiallar bilan ta’minlaydi.
Bundan tashqari, kelajakda maxsus raqamlar uchun yangi elektron auksion tizimi ham ishga tushirilishi kutilmoqda. Yaqinda hukumat 2026-yil boshidan avtomobil egasining xohishiga ko‘ra oltita harf va raqamdan iborat shaxsiy davlat raqamlariga buyurtma berish imkoniyatini e’lon qildi. Shuningdek, hududlarning yangi kodlarini, masalan, Toshkent shahri uchun "02" va Toshkent viloyati uchun "11" kodlarini joriy etish rejalashtirilgan, biroq bu faqat amaldagi kodlar kombinatsiyalarining 90 foizi ishlatilgandan keyingina amalga oshiriladi.
Kelgusi islohotlarning sabablaridan biri birja orqali "chiroyli" raqamlarni sotish hajmining pasayishi bo‘lishi mumkin. Davlat hisobini individuallashtirishning yangi variantlari va aholining keng qatlamlari uchun qulaylik yaratilishi davlatga qo‘shimcha daromad keltirishi kutilmoqda.
